Beginnersgids voor lichtgewicht kamperen
Niets is avontuurlijker dan eropuit trekken met je tentje. De nacht doorbrengen onder de sterren om wakker te worden in de natuur heeft iets magisch. Maar beginnen met lichtgewicht kamperen kan spannend zijn. Waar begin je? We leggen het uit.
Meerdere dagen op pad, van plek naar plek, met alles wat je nodig hebt op je rug of op je fiets. Het is een avontuur dat je dichter bij de natuur brengt. Maar als je al je spullen zelf moet dragen, wil je wel lichtgewicht op pad. Elke gram die je meeneemt, ga je immers voelen.
Laten we beginnen bij het begin. Wat is lichtgewicht kamperen? De Van Dale biedt geen antwoord en online vind je zoveel definities dat je er weinig wijzer uit wordt. Hoe dat komt? Een officiële definitie van lichtgewicht kamperen bestaat niet. Deze term slaat meer op een mindset dan een afgebakend pakgewicht. Het gaat erom dat je zelf besluit om met minder spullen veilig, gezond en comfortabel op pad te gaan. Vertrouwen op minder gear betekent uiteindelijk: vertrouwen op jezelf.
Lichtgewicht trekking vs. ultralichtgewicht trekking
Natuurlijk zijn er grammenjagers onder ons die tóch graag een richtlijn hebben voor het gewicht van hun bepakking. Voor een trekking maken we dan onderscheid tussen ‘lichtgewicht’ en ‘ultralichtgewicht’.
Je basisgewicht is je uitgangspunt. Dit is het totale gewicht van je ingepakte rugzak, met o.a. je tent en slaapsysteem. Eten, water en gas tellen niet mee. Deze verbruiksartikelen variëren namelijk per tocht en nemen af naarmate je eet, drinkt en kookt tijdens je trip. Idealiter is je basisgewicht voor een lichtgewicht trekking niet zwaarder dan 9 kilogram. Wil je ultralicht op pad, dan moet je nog strengere keuzes maken. Voor een ultralichtgewicht trekking probeer je onder een basisgewicht van maximaal 4,5 kilogram te blijven. Let op: dit blijven richtlijnen.
Tips voor een lichtere rugzak
Als je je kampeergewicht wilt verlagen, zijn hier vast een paar tips:
- Weet je basisgewicht. Dit geeft je veel inzicht én een uitgangspunt voor volgende tochten. Want: door te doen, leer je.
- Weeg al je items en noteer ze in een spreadsheet. Met een keukenweegschaal of bagageweger kun je al je huidige gear wegen. Ja, zelfs je onderbroeken! Het exacte gewicht van je spullen kennen, kan je helpen bij het maken van keuzes.
- Vervang oude gear door nieuwe, lichtere items. Begin met de big four. Dit zijn de vier grootste items die je meeneemt op een lichtgewicht trektocht: rugzak, tent, slaapzak en slaapmat. Je oude gear kun je inleveren bij Bever, ook als het opgebruikt is. Wij geven je spullen graag een tweede leven.
- Laat onnodige gear thuis. Denk aan luxeproducten (heb je echt een kussen nodig?) en items die je op je vorige tocht niet hebt gebruikt. Lichtgewicht kamperen = keuzes maken.
- Verdeel gewicht over tassen. Als je samen op pad gaat, kun je spullen die je samen gebruikt verdelen over tassen.
Hoe zwaar mag je rugzak zijn?
Het gewicht van je rugzak is sterk afhankelijk van een aantal factoren. Zo bepaalt de lengte van je trip hoeveel eten, water en brandstof je mee moet dragen. Het advies is om maximaal 20% van je lichaamsgewicht mee te dragen. Dus kom je dankzij deze verbruiksitems boven dit totale gewicht, dan moet je compenseren.
Ook het weer is een belangrijke factor. In lagere temperaturen, moet je immers meer lagen aan/ mee om warm te blijven. Tot slot: persoonlijke voorkeuren. Lichter is niet altijd beter. En wat een ander fijn vindt, hoeft voor jou niet te werken. Bepaal zelf of het comfort van bijvoorbeeld een dikkere slaapmat of extra kleding voor jou opweegt tegen het meedragen van meer gewicht.
‘Big Four’: gewicht besparen op rugzak, tent, slaapzak en slaapmat
De gemakkelijkste manier om gewicht te besparen, is door te kijken naar de 'big four': je rugzak, tent, slaapzak en slaapmat. Houd er rekening mee dat lichter niet altijd comfortabeler is en deze keuzes dus persoonsgebonden zijn. Hieronder lees je meer over de grote vier én hoe je op deze items gewicht kunt besparen.
Tijdens een trektocht draag je jouw kampeerspullen op je rug. Een goede, solide rugzak is dan essentieel. Met een rugzak van 40 tot 60 liter zit je meestal goed. Houd er bij het kiezen van je rugzak rekening mee dat de tas ook bij meer gewicht comfortabel draagt. Hulp nodig? Check onze online keuzehulp voor rugzakken.
Kijk ook eens naar de indeling van je rugzak. Een goede organisatie doet wonderen voor het gewicht en werkt ruimtebesparend. Lees hier meer over het inpakken en afstellen van je tas.
Gewicht besparen op je slaapplek kan op verschillende manieren. Zo kun je kiezen voor een lichter model tent. Houd bij het kiezen van een lichtgewicht tent naast gewicht rekening met het formaat, geschiktheid voor seizoenen, weersomstandigheden en het materiaal. We helpen je hierbij in onze keuzehulp voor tenten. Daarin leggen we onder meer de voor- en nadelen van tentmaterialen uit. Zo zijn Dyneema-vezels heel sterk en lichtgewicht, maar ook duur in aanschaf en relatief transparant (lees: minder privacy).
Massa besparen, doe je met tentstokken. Stokken van carbon of aluminium wegen het minste en zorgen, in combinatie met een set lichte haringen, voor een lichtgewicht fundering van je tent. Sommige tenten kun je ook opzetten met wandelstokken, waardoor je helemaal geen tentstokken meer nodig hebt.
Een andere optie is je tent vervangen door een tarp, bivakzak of hangmat. Houd hierbij altijd rekening met de omgeving en de weersomstandigheden. Een hangmat is populair in de VS, maar niet geschikt voor je tocht in de Alpen. En hoewel een tarp lichtgewicht is en op te zetten met je wandelstokken, biedt hij geen bescherming tegen omslaand weer of muggen. Een bivakzak is erg praktisch, maar je moet wel rekening houden met condensvocht.
Bij het kiezen van een slaapzak voor je trektocht, bikepackingtocht of motorvakantie zijn het gewicht en pakvolume het relevantst. Je wilt een lichtgewicht slaapzak die klein inpakt, zodat deze weinig ruimte inneemt in je tas en gemakkelijk mee te dragen is. Een mummieslaapzak is vaak net iets kleiner dan een dekenmodel. En dons biedt meer warmte voor minder gewicht.
Ook bij het kiezen van je slaapzak is het belangrijk om na te denken over het klimaat waar je naartoe gaat. De comforttemperatuur van je slaapzak moet hierbij aansluiten. Hoe kies je de juiste slaapzak? En wat zijn de voordelen van een donzen slaapzak of juist een synthetische slaapzak? Bekijk onze online keuzehulp voor slaapzakken voor meer uitleg en advies.
De juiste slaapmat kiezen kan lastig zijn. Voor een lichtgewicht trektocht kies je het liefst voor een klein, licht matje dat weinig ruimte inneemt. Een opblaasbare mat is in veel gevallen de slimste keuze. Die is lichtgewicht, klein in te pakken en bijna altijd geïsoleerd, waardoor je hem ook bij lagere temperaturen kunt gebruiken. Let altijd op de R-waarde voor de mate van isolatie. Die fijne, warme slaapzak heeft namelijk niet het gewenste effect als je slaapmat niet voldoende isoleert.
Ook de vorm van je slaapmat kan invloed hebben op je keuze. Een mummiemodel is smaller bij de voeten en daardoor kleiner en lichter. Als je veel beweegt in je slaap, kan dit echter oncomfortabel zijn. Ook voor slaapmatten geldt: test wat voor jou werkt. Kom naar een van onze winkels om te proefliggen op slaapmatten, zodat je het verschil kunt merken.
Eten, drinken en brandstof
Na de ‘grote vier’, zijn eten, drinken en brandstof je zwaarste kampeerspullen. Ervaring leert hoeveel je nodig hebt voor het aantal dagen dat je op pad gaat en op welke voeding jij fijn wandelt. Zo kun je steeds preciezer inpakken en neem je alleen mee wat je gedurende je tocht nodig hebt.
Een richtlijn voor voedsel is 3000 tot 4000 calorieën per dag. Hoeveel eten je precies nodig hebt, is afhankelijk van het aantal kilometers, je tempo, de hoogtemeters en natuurlijk je verbranding en persoonlijke voorkeuren. Vriesdroogmaaltijden zijn heel praktisch voor je trekking. Deze maaltijden bevatten veel energie, zijn lichtgewicht en nemen weinig ruimte in. Het eten bereiden is simpel: voeg water toe aan de zak, roer, wacht en smikkel.
Naast voldoende voedingsstoffen, is het belangrijk om genoeg water mee te nemen. Doe vooraf altijd research naar waterbronnen op jouw route. Je moet altijd voldoende water bij je hebben om naar het volgende waterpunt te komen. Neem ook altijd een waterfilter en/ of -zuiveraar mee, zodat je onderweg verzekerd bent van schoon drinkwater. Hier leer je meer over water filteren en zuiveren.
Als je jouw kooksysteem mee moet dragen, wil je het liefst een kleine en lichte brander. Veel gasbranders, zoals die van Jetboil en MSR, zijn compact, lichtgewicht en makkelijk in gebruik. Bij geïntegreerde kooksystemen schroef je de beker of pot direct op de brander. Dit systeem is snel en efficiënt, maar vaak ook wat zwaarder dan een losse brander. Daartegenover staat dat je minder brandstof verbruikt, doordat water sneller kookt. Lees meer over de verschillende typen systemen in onze keuzehulp voor branders.
Houd er bij gasbranders rekening mee dat je op extreme hoogte vermogen verliest en butaangas niet presteert onder 3 °C. Voor tochten in koude omstandigheden is een brandstofmengsel met zo min mogelijk butaan dus belangrijk.
Titanium, aluminium en roestvrij staal zijn de meest gangbare materialen voor campingpannen. Het verschil zit vooral in duurzaamheid, gewicht en prijs. Aluminium is erg lichtgewicht, maar roestvrij staal kan beter tegen een stootje. Titanium heeft het beste van beide werelden, maar is kostbaarder.
Hoe plan je een lichtgewicht kampeertrip?
Een goede voorbereiding op je lichtgewicht kampeertrip draait niet alleen om de juiste spullen. Bij het plannen komt meer kijken, zoals de locatie (waar mag je jouw tent opzetten?), eten en drinken (kun je onderweg iets kopen of moet je alles meedragen?) en de route (is het niveau passend bij jouw ervaring?). Als je de bergen in trekt, is het daarnaast heel belangrijk om het weer goed te kunnen inschatten.
Lees meer hierover in ons stappenplan voor het plannen van een lichtgewicht trekking.
Hoe kies je de juiste kampeerplek?
In Nederland mag je niet wildkamperen. Dat geldt voor veel landen in Europa, zoals Duitsland en Engeland. Gelukkig zijn er ook landen of gebieden waar je wel (bijna) overal je tent mag opzetten. In dit blog lees je waar in Europa je legaal kunt wildkamperen. Ook buiten Europa gelden per land (of soms gebied!) andere regels. Lees je dus goed in.
Je basiskamp bouwen begint met het vinden van de juiste plek. Als je een locatie gevonden denkt te hebben, gebruik dan de volgende checklist:
- Kijk omhoog. Hangen er geen dode takken boven je tent? Als het gaat stormen, wil je die niet op je hoofd krijgen. Zoek dus bij voorkeur naar open terrein.
- Kijk naar beneden. Een waterbed is fijn, maar niet tijdens je kampeertrip. Voorkom dus dat je in een kuil ligt. Ook is het belangrijk om takjes en stenen te verwijderen. Zo heeft je tent minder te verduren én lig je comfortabeler.
- Test je slaapplek. Je wilt comfortabel liggen, maar ook horizontaal. Is er geen vlak terrein, zorg dan dat je hoofd hoger ligt dan je voeten.
Veiligheid tijdens lichtgewicht kamperen
Bij een lichtgewicht trekking geldt: bespaar op gewicht, maar nooit op veiligheid. Neem daarom altijd een GPS-horloge of GPS-apparaat mee, pak een EHBO-kit in en zorg voor verlichting. Als je echt off-grid gaat, is een Garmin Inreach onmisbaar. Hiermee kun je ook op plekken waar je geen mobiel bereik hebt hulp inschakelen. Meer items om veilig van A naar B te komen, check je in onze paklijst voor een meerdaagse trektocht.
Conclusie
Samengevat: lichtgewicht kamperen heeft geen vaste regels. Er zijn geen goede of foute keuzes, alleen de juiste keuzes voor jóú. De enige eis is dat je nooit gewicht bespaart door items thuis te laten die invloed hebben op jouw veiligheid.
Extra tips voor lichtgewicht kamperen:
- Eet en drink uit je pan (of uit de verpakking van je vriesdroogmaaltijd).
- Herverpak voedsel.
- Noteer aan het einde van je tocht welke spullen je niet hebt gebruikt. Die kun je de volgende keer thuislaten.
- Gebruik de website Lighterpack.com om je paklijst samen te stellen. Hiermee krijg je inzichtelijk hoeveel gewicht je meeneemt, zodat je eventueel nog items kunt schrappen.
- Hanteer altijd de 7 principes van Leave No Trace. Dit is voor wildkamperen zelfs een harde eis.
Meer kampeerinspiratie
